เขตเศรษฐกิจพิเศษของประเทศไทย

13 สิงหาคม 2568

เขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษและระเบียงเศรษฐกิจพิเศษ

 1. ความหมายและที่มา

* เขตเศรษฐกิจพิเศษของประเทศไทยจัดตั้งขึ้นภายใต้แนวคิด **Area-based Development** เพื่อพัฒนาแบบมุ่งพื้นที่

* เป้าหมายคือการส่งเสริมการลงทุน สร้างโครงสร้างพื้นฐาน กระจายความเจริญ ลดความเหลื่อมล้ำ และยกระดับคุณภาพชีวิต

* เริ่มใช้แนวคิดตั้งแต่ **แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 5** และบรรจุอย่างเป็นทางการใน **แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ ประเด็น (09) เขตเศรษฐกิจพิเศษ พ.ศ. 2566-2580**

2. การแบ่งกลุ่มเขตเศรษฐกิจพิเศษ

เอกสารระบุ 6 เขตหลัก แบ่งเป็น 3 กลุ่ม

กลุ่มที่ 1

   * เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (EEC) — ฉะเชิงเทรา, ชลบุรี, ระยอง

กลุ่มที่ 2 : ระเบียงเศรษฐกิจพิเศษ 4 ภาค

   * NEC: ลำปาง, ลำพูน, เชียงราย, เชียงใหม่

   * NeEC: ขอนแก่น, อุดรธานี, หนองคาย, นครราชสีมา

   * CWEC: พระนครศรีอยุธยา, นครปฐม, สุพรรณบุรี, กาญจนบุรี

   * SEC: ชุมพร, ระนอง, สุราษฎร์ธานี, นครศรีธรรมราช

กลุ่มที่ 3 : เขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษชายแดน (SEZs)

   * ตาก, สงขลา, สระแก้ว, ตราด, หนองคาย, นครพนม, มุกดาหาร, เชียงราย, กาญจนบุรี, นราธิวาส

 3. วัตถุประสงค์หลักของการพัฒนา

* เพิ่มขีดความสามารถการแข่งขันของประเทศ

* ดึงดูดการลงทุนทั้งในและต่างประเทศ

* ส่งเสริมการส่งออกและการใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่

* เป็นศูนย์กลางกระจายสินค้าในภูมิภาค

* ลดความเหลื่อมล้ำและกระจายรายได้

 4. มิติการวิเคราะห์ (4 ด้านหลัก)

1. **แรงงาน** — ข้อมูลจากการสำรวจภาวะการทำงานของประชากร (พ.ศ. 2561–2565)

2. **เศรษฐกิจ** — ข้อมูลเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือน (พ.ศ. 2558–2564)

3. **ลักษณะประชากร** — เช่น อายุ การศึกษา ขนาดครัวเรือน

4. **ความพร้อมด้านดิจิทัล** — การเข้าถึงและใช้งานอินเทอร์เน็ต, สมาร์ทโฟน

5. ตัวอย่างข้อมูลเชิงพื้นที่

* **EEC**: พื้นที่ 13,266 ตร.กม., ความหนาแน่นประชากร \~246 คน/ตร.กม., ค่าจ้างขั้นต่ำ 354 บาท/วัน, อุตสาหกรรมเป้าหมาย 10 กลุ่ม

* **NEC / NeEC / CWEC / SEC**: มีการเก็บข้อมูล GDP, รายได้ต่อหัว, อัตราการมีงานทำ, การเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต

* **SEZs**: พื้นที่ชายแดน 91 ตำบล ใน 10 จังหวัด, เน้นการค้าชายแดน, อุตสาหกรรมแปรรูป, การท่องเที่ยว

6. ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ

* ฐานข้อมูลสถิติเชิงพื้นที่สำหรับวางแผนพัฒนา

* ใช้ประเมินศักยภาพและความพร้อมของพื้นที่

* สนับสนุนการกำหนดนโยบายและเป้าหมายเชิงกลยุทธ์

* ช่วยให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน