16 กันยายน 2568
1. **ต้นกำเนิด**
* เกิดในประเทศจีน ราวศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสตกาล
* ผู้ก่อตั้งที่สำคัญคือ *เล่าจื๊อ* (Laozi) และ *จวงจื่อ* (Zhuangzi)
* คัมภีร์หลักคือ *เต๋าเต็กเก็ง* (Tao Te Ching)
2. **แก่นแนวคิด**
* *เต๋า (Dao/Tao)* = "หนทาง" หรือ "กฎแห่งธรรมชาติ" ที่อยู่เหนือทุกสิ่ง
* เน้นการดำเนินชีวิตอย่างกลมกลืนไปกับธรรมชาติ ไม่ฝืน ไม่ขัดแย้ง (หลัก *อู๋เว่ย* – 無為 = การไม่ทำที่ฝืนธรรมชาติ)
* เชื่อในสมดุลของ **หยิน-หยาง**
* การฝึกปฏิบัติ เช่น ชี่กง ไท่จี๋ สมาธิ เพื่อปรับสมดุลกาย-ใจ
3. **เป้าหมาย**
* การอยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างสอดคล้อง
* ความสงบ สันติ และความยั่งยืนของชีวิต
* บางสายเชื่อเรื่องการบำเพ็ญเพียรเพื่อความเป็นอมตะ
1. **ต้นกำเนิด**
* เกิดในประเทศจีนช่วงศตวรรษที่ 6–7 (ชื่อเดิมคือ *ฉาน* – 禪)
* ผสมผสาน **พุทธศาสนา (มหายาน)** จากอินเดียเข้ากับปรัชญาจีน (รวมทั้งเต๋า)
* แพร่ไปยังญี่ปุ่น กลายเป็น *เซน* (Zen)
2. **แก่นแนวคิด**
* มุ่งตรงสู่ประสบการณ์ตรงของความจริง ไม่เน้นตัวอักษรหรือพิธีกรรมมากเกินไป (*ไม่ติดตัวอักษร แต่เข้าถึงใจ*)
* การนั่งสมาธิ (*ซาเซน – Zazen*) เป็นวิธีหลัก
* ใช้ *โกอัน* (koan – ปริศนาธรรม) เพื่อกระตุ้นการรู้แจ้ง
* ย้ำว่า "ความว่าง" (ศูนยตา) และ "สภาวะปัจจุบัน" คือหนทางแห่งการตื่นรู้
3. **เป้าหมาย**
* การบรรลุ *ซาโตริ* (Satori – การรู้แจ้งชั่วขณะ) และ *เคนโช* (Kensho – การเห็นสภาวะจริงของตน)
* การใช้ชีวิตประจำวันอย่างตื่นรู้ เรียบง่าย และมีสติ
ความแตกต่างสำคัญ
**เต๋า** → เน้นความกลมกลืนกับ *ธรรมชาติ* และ *จักรวาล*
**เซน** → เน้นความกลมกลืนกับ *จิตใจภายใน* และการ *รู้แจ้งโดยตรง*
เต๋าเหมือน *“ไหลไปกับแม่น้ำแห่งธรรมชาติ”* ส่วนเซนเหมือน *“หยุดมองดูแม่น้ำภายในใจ”*