รัชกาลที่ 1 - 10 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์

12 พฤศจิกายน 2567 (ปรับปรุง 21 กรกฎาคม 2568)

พระราชประวัติของพระมหากษัตริย์ไทยทั้ง 10 พระองค์ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์:

 Phrabat Somdet Phra Paramoruracha Maha Chakri Borommanat Phra Buddha Yodfa Chulaloke (Rama I)
– ราชินี : สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี : Somdet Phra Amarindra Boromarajini

พระนามเดิม: ทองด้วง
พระนามเมื่อดำรงตำแหน่งเจ้าพระยา: เจ้าพระยาจักรี

พระราชกรณียกิจที่สำคัญของ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช (รัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์) มีความสำคัญยิ่งต่อการวางรากฐานราชอาณาจักรรัตนโกสินทร์ ทั้งในด้านการเมือง การปกครอง ศาสนา และวัฒนธรรม ดังนี้:

🏛️ 1. สถาปนากรุงรัตนโกสินทร์

• ทรงย้ายราชธานีจากกรุงธนบุรีมายังฝั่งพระนคร

• ทรงสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์ขึ้นเป็นราชธานีในปี พ.ศ. 2325

• สร้างพระบรมมหาราชวัง และวัดพระศรีรัตนศาสดาราม (วัดพระแก้ว)
  
  

🛡️ 2. การทำนุบำรุงบ้านเมือง

• จัดระเบียบการปกครองส่วนกลางและส่วนภูมิภาคใหม่

• จัดตั้ง "ศาลหลวง" และระบบกฎหมายขึ้นใหม่
  
  

📜 3. การชำระและรวบรวมกฎหมาย

• โปรดเกล้าฯ ให้ชำระกฎหมายเดิมในสมัยอยุธยา

• รวบรวมเป็น กฎหมายตราสามดวง ซึ่งใช้เป็นหลักในการปกครองบ้านเมืองต่อมา
  
  

🪷 4. การฟื้นฟูพระพุทธศาสนา

• อุปถัมภ์คณะสงฆ์ ฟื้นฟูวัดวาอารามทั่วราชอาณาจักร

• ทรงรวบรวม พระไตรปิฎก และปรับปรุงการศึกษาพระธรรมวินัย
  
  

📖 5. งานด้านวรรณกรรมและศิลปวัฒนธรรม

• ทรงฟื้นฟูศิลปวรรณกรรม เช่น การแสดงโขน ละคร

• โปรดเกล้าฯ ให้แต่ง รามเกียรติ์ ฉบับหลวง

• ทรงฟื้นฟูวรรณกรรมเก่า เช่น สามก๊ก และอิเหนา
  
  

⚔️ 6. การป้องกันประเทศ

• ทรงบัญชาการรบด้วยพระองค์เองหลายครั้ง

• ปราบศึกพม่าหลายครั้ง เช่น สงครามเก้าทัพ (พ.ศ. 2328)

• รักษาความมั่นคงของราชอาณาจักรในยุคเริ่มต้น
  
  

🎖️ สรุปภาพรวม:

ด้าน พระราชกรณียกิจ

การเมือง/ปกครอง สถาปนากรุงรัตนโกสินทร์, ปรับปรุงระบบการปกครอง

กฎหมาย ชำระกฎหมาย, ตรากฎหมายตราสามดวง

ศาสนา ฟื้นฟูพระพุทธศาสนา, อุปถัมภ์คณะสงฆ์

วัฒนธรรม ฟื้นฟูวรรณกรรม, โขน ละคร, แต่งรามเกียรติ์

การทหาร ป้องกันประเทศ, รบกับพม่า, สงครามเก้าทัพ

– พระบาทสมเด็จพระบรมราชพงษเชษฐมเหศวรสุนทร พระพุทธเลิศหล้านภาลัย
– Phrabat Somdet Phra Boromratchapongchet Mahetsawarasunthon Phra Buddha Loetla Nabhalai (Rama II)
– ราชินี : สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี : Somdet Phra Sri Suriyendra Boromarajini

ทรงเป็นพระราชโอรสใน พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช (รัชกาลที่ 1) และ สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี 

พระราชกรณียกิจที่สำคัญของ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (รัชกาลที่ 2) แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ มีหลายด้านที่ส่งผลต่อวัฒนธรรม ความมั่นคง และความรุ่งเรืองของชาติไทยในยุคนั้น โดยสามารถสรุปได้ดังนี้: 

🏛️ 1. ด้านศิลปวัฒนธรรมและวรรณกรรม

พระองค์ทรงเป็นกวีเอก และทรงฟื้นฟูศิลปวัฒนธรรมอย่างเข้มแข็ง

• ทรงนิพนธ์วรรณกรรมสำคัญ เช่น

  • รามเกียรติ์ ฉบับรัชกาลที่ 2 (เรียบเรียงใหม่ให้สมบูรณ์)

  • อิเหนา, ดาหลัง, สังข์ทอง, อุณรุท

• ทรงส่งเสริมกวีในราชสำนัก เช่น พระมหามนตรี (แย้ม), สุนทรภู่

• ยุคนี้ถือเป็น “ยุคทองแห่งวรรณคดีรัตนโกสินทร์”
  
  

🏰 2. ด้านการปกครองและการทำนุบำรุงบ้านเมือง

• ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ จัดระเบียบราชสำนักใหม่ ให้เข้มแข็ง

• ซ่อมแซมวัดวาอาราม ที่ชำรุดทรุดโทรม เช่น

  • วัดพระเชตุพนฯ (วัดโพธิ์)

  • วัดอรุณราชวราราม

• สนับสนุนการสร้างวัดและสถาปัตยกรรมในแบบรัตนโกสินทร์
  
  

🛡️ 3. ด้านการต่างประเทศและการป้องกันประเทศ

• ทรง ดูแลป้องกันชายแดน แม้ในรัชสมัยจะไม่เกิดสงครามใหญ่

• มีการติดต่อค้าขายกับต่างประเทศ โดยเฉพาะกับจีนและชาติตะวันตกบางประเทศ
  
  

📜 4. ด้านพระพุทธศาสนา

• ทรงอุปถัมภ์ พระพุทธศาสนาอย่างมั่นคง

• สนับสนุนการ แต่งพระไตรปิฎก และแปลคัมภีร์บาลี

• โปรดให้ สังคายนาพระธรรมวินัย และฟื้นฟูพระราชพิธีต่าง ๆ
  
  

🎨 สรุป:

รัชกาลที่ 2 เป็นกษัตริย์ที่ทรงเสริมสร้างความเจริญด้าน วรรณกรรม ศิลปะ และพระศาสนา เป็นหลัก พร้อมกับดูแลความสงบเรียบร้อยของบ้านเมือง เป็นยุคแห่งความรุ่งเรืองทางวัฒนธรรมโดยแท้

– พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาเจษฎาบดินทร์ฯ พระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว

– พระบาทสมเด็จพระปรมาธิวรเสรฐมหาเจษฎาบดินทร พระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว

– Phrabat Somdet Phra Paramathiworaset Maha Jessadabodindra Phra Nangklao Chao Yu Hua (Rama III)

เป็นพระมหากษัตริย์พระองค์เดียวในราชวงศ์จักรีที่ มิได้ทรงสถาปนาพระราชินี อย่างเป็นทางการตลอดรัชกาล 

พระองค์เป็นพระราชโอรสใน พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (รัชกาลที่ 2) กับ เจ้าจอมมารดาเรียม และทรงครองราชย์ระหว่างปี พ.ศ. 2367–2394 รวม 27 ปี 

🏛️ 1. ด้านการปกครองและบริหารราชการแผ่นดิน

• ส่งเสริมการค้าเสรี โดยเฉพาะกับชาติตะวันตกและจีน ทำให้เศรษฐกิจรุ่งเรือง

• ทรงปรับปรุงระเบียบราชการ โดยจัดแบ่งหน้าที่ชัดเจนระหว่างกรมต่าง ๆ

• ตั้งกรมพระคลังสินค้า เพื่อดูแลกิจการค้าขายกับต่างประเทศโดยตรง
  
  

🛕 2. ด้านศาสนาและวัฒนธรรม

• ทรงบูรณปฏิสังขรณ์วัดทั่วประเทศกว่า 50 วัด เช่น วัดโพธิ์ วัดสุทัศน์ รวมถึงการสร้างวัดราชโอรสารามและวัดเฉลิมพระเกียรติ

• สร้างวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วัดโพธิ์) ให้เป็นศูนย์กลางแห่งการเรียนรู้ เป็นมหาวิทยาลัยแห่งแรกของไทย

• ส่งเสริมการศึกษาพระพุทธศาสนา และรวบรวมคัมภีร์ทางศาสนาให้เป็นหมวดหมู่

• จารึกบทสอนและตำราต่าง ๆ บนแผ่นหินอ่อน รอบวัดโพธิ์ ซึ่งยูเนสโกยกย่องเป็นมรดกความทรงจำแห่งโลก (Memory of the World)
  
  

🌏 3. ด้านการต่างประเทศ

• มีบทบาทสำคัญในการรักษาเอกราชไทย ท่ามกลางแรงกดดันจากตะวันตก

• ทำสัญญาทางการค้ากับหลายประเทศ เช่น อังกฤษ สหรัฐอเมริกา

• ระมัดระวังในการติดต่อกับต่างชาติ เพื่อรักษาอธิปไตยและผลประโยชน์ของชาติ
  
  

⚔️ 4. ด้านความมั่นคง

• ทำสงครามกับญวนและเขมร เพื่อรักษาอิทธิพลในแถบอินโดจีน

• เสริมสร้างกำลังทหารและป้อมปราการ โดยเฉพาะในพื้นที่ปากน้ำและเมืองชายทะเล
  
  

💰 5. ด้านเศรษฐกิจ

• ทรงเป็น “เจ้าสัวหลวง” เพราะทรงประกอบกิจการค้าขายด้วยพระองค์เอง

• รายได้แผ่นดินส่วนมากมาจากการค้าสำเภา

• สร้างระบบเศรษฐกิจที่มั่นคง โดยไม่ต้องพึ่งพาภาษีประชาชนมาก

"เงินถุงแดง" ในรัชกาลที่ 3 เป็นเรื่องเล่าที่สะท้อนถึงพระปรีชาสามารถและความใฝ่รู้ใฝ่สร้างของ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3) โดยมีใจความสำคัญดังนี้:

💰 ความหมายของ "เงินถุงแดง"

• เป็น ถุงเงินที่ห่อด้วยผ้าแดง ซึ่งพระองค์ทรงเก็บสะสมไว้เป็นทุนสำรองของแผ่นดิน

• ภายในบรรจุจดหมายแสดงเจตนารมณ์ว่า
  
  "เงินถุงแดงนี้ให้เก็บไว้ใช้ในยามบ้านเมืองมีภัยหรือเกิดศึกสงครามใหญ่"
  
  
  

📜 ที่มาของเงินถุงแดง

• รัชกาลที่ 3 ทรงมีสายพระเนตรยาวไกล เห็นความสำคัญของการเตรียมความพร้อมทางเศรษฐกิจ

• พระองค์มิได้เน้นสร้างพระราชวังหรือสิ่งฟุ้งเฟ้อ แต่ทรงส่งเสริมการค้า โดยเฉพาะการค้ากับจีน

• รายได้จากการค้าถูกเก็บออมไว้ในลักษณะ "เงินถุงแดง" หลายถุง ประมาณว่า มากกว่า 40,000 ชั่ง (เท่ากับประมาณ 3 ล้านบาทในสมัยนั้น ซึ่งถือว่ามหาศาล)
  
  

🏛 บทบาทในประวัติศาสตร์

• เมื่อถึงสมัย รัชกาลที่ 5 ประเทศไทยต้องเผชิญกับภาระการจ่ายค่าปรับและการทำสัญญาระหว่างประเทศ

• เงินถุงแดงนี้ ถูกนำมาใช้เพื่อไถ่ถอนภาระผูกพันต่างประเทศ และใช้ในราชการสำคัญหลายอย่าง

• นับเป็นหลักฐานแห่ง สายพระเนตรยาวไกล และความรอบคอบในการบริหารราชการของรัชกาลที่ 3
  
  

🏮 แง่คิดและคุณธรรม

• เงินถุงแดงจึงกลายเป็น สัญลักษณ์แห่งความประหยัด มัธยัสถ์ และการวางแผนระยะยาว

• สะท้อนพระราชปณิธานว่า
  
  
  “แม้พระองค์จะไม่เห็นผลในยุคสมัยตน แต่ขอให้คนรุ่นหลังได้มีโอกาสใช้ประโยชน์”

– พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหามงกุฎฯ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

– Phrabat Somdet Phra Paramenthra Maha Mongkut Phra Chom Klao Chao Yu Hua (Rama IV)

– ราชินี : สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี : Somdet Phra Debsirindra Boromarajini 

สมเด็จพระปรมาภิไธย
"พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว"

พระนามเต็ม ตามพระราชหัตถเลขา คือ:
"พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหามงกุฎ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว"

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4) ทรงเป็นกษัตริย์ที่มีบทบาทสำคัญอย่างมากในการนำพาประเทศเข้าสู่ยุคใหม่ โดยพระราชกรณียกิจที่สำคัญของพระองค์สามารถสรุปได้ดังนี้:

🏛️ ด้านการปกครองและการบริหาร

• เริ่มปรับปรุงการบริหารราชการแผ่นดินแบบสมัยใหม่
  ทรงตั้งกระทรวงขึ้นเป็นครั้งแรก เช่น กระทรวงกลาโหม กระทรวงการคลัง เพื่อให้ราชการมีระบบระเบียบ

• จัดตั้งศาลระบบใหม่
  ทรงจัดตั้งศาลขึ้นแยกจากระบบเจ้าและขุนนาง เพื่อให้ความยุติธรรมแก่ราษฎรอย่างเท่าเทียม
  
  

📜 ด้านการต่างประเทศ

• ลงนามใน “สนธิสัญญาเบาว์ริง” กับอังกฤษ (พ.ศ. 2398)
  เป็นจุดเปลี่ยนสำคัญที่เปิดประเทศสู่การค้ากับตะวันตก ลดการผูกขาดการค้า และป้องกันภัยจากการล่าอาณานิคม

• สถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตกับชาติตะวันตก
  เช่น อังกฤษ สหรัฐอเมริกา ฝรั่งเศส เดนมาร์ก โปรตุเกส ฯลฯ
  มีการส่งคณะทูตไปยังต่างประเทศ
  
  

🔭 ด้านวิทยาศาสตร์และดาราศาสตร์

• ทรงสนพระทัยวิทยาศาสตร์ ดาราศาสตร์ และคณิตศาสตร์

  • ทรงคำนวณเวลาจันทรุปราคาได้อย่างแม่นยำ จนได้รับการยอมรับจากนักวิทยาศาสตร์ต่างประเทศ 

  • ทรงได้รับการยกย่องว่าเป็น “พระบิดาแห่งวิทยาศาสตร์ไทย” เนื่องจากพระปรีชาด้านดาราศาสตร์และวิทยาศาสตร์ตะวันตก

  • จัดตั้งหอดูดาวส่วนพระองค์ที่ “วัดราชาธิวาส”
    
    

🕉️ ด้านศาสนาและวัฒนธรรม

• ตั้ง “ธรรมยุติกนิกาย”
  เป็นการปฏิรูปพระพุทธศาสนาให้บริสุทธิ์ยิ่งขึ้น โดยเน้นความเคร่งครัดในพระธรรมวินัย

• ส่งเสริมพระพุทธศาสนาและพุทธศิลป์

  • บูรณะวัดหลายแห่ง เช่น วัดราชประดิษฐ์ฯ

  • ฟื้นฟูวรรณคดี พงศาวดาร และโบราณคดี
    
    

🌏 ด้านการเปิดประเทศและวางรากฐานสมัยใหม่

• เปิดประเทศและรับเทคโนโลยีตะวันตก
  เช่น วิทยาการแพทย์ การพิมพ์ ระบบไปรษณีย์ และการสื่อสาร

• ส่งเสริมการเรียนภาษาอังกฤษและวิชาการตะวันตก
  เพื่อให้ทันสมัยและสามารถสื่อสารกับชาวต่างชาติได้

– พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณฯ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

– Phrabat Somdet Phra Paraminthra Maha Chulalongkorn Phra Chulachomklao Chao Yu Hua (Rama V)

– ราชินี : สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ (สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินีนาถ) Somdet Phra Nangchao Saovabha Phongsri Phra Boromarajininat 

พระนามเต็มของ รัชกาลที่ 5 คือ:

สมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

เป็นผู้ทรงวางรากฐานการปฏิรูปประเทศเข้าสู่ความทันสมัยในหลายด้าน เช่น การเลิกทาส การศึกษา การปกครอง และการคมนาคม จนได้รับการถวายพระราชสมัญญานามว่า "พระปิยมหาราช" ซึ่งหมายถึง “พระมหากษัตริย์ผู้เป็นที่รักยิ่ง”

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) ทรงเป็นกษัตริย์ที่มีพระปรีชาสามารถอย่างยิ่ง ทรงริเริ่มการปฏิรูปประเทศในหลายด้านเพื่อนำพาประเทศไทยเข้าสู่ความทันสมัยและรักษาเอกราชจากมหาอำนาจตะวันตกได้อย่างสง่างาม พระราชกรณียกิจที่สำคัญของพระองค์ ได้แก่:

🔹 1. การเลิกทาส (พ.ศ. 2417–2448)

• ทรงประกาศ พระราชบัญญัติเลิกทาส โดยค่อยเป็นค่อยไปเพื่อไม่ให้เกิดความเดือดร้อนทั้งฝ่ายนายและฝ่ายทาส

• ในที่สุดสามารถยกเลิกระบบทาสได้สำเร็จโดยไม่เกิดสงครามกลางเมือง
  
  

🔹 2. การปฏิรูประบบราชการและการบริหารประเทศ

• จัดตั้ง ระบบกระทรวงทบวงกรม แบบสมัยใหม่ เช่น กระทรวงมหาดไทย กระทรวงกลาโหม ฯลฯ

• ตั้ง “เทศาภิบาล” เพื่อดูแลปกครองหัวเมืองต่างจังหวัดแทนระบบเจ้าผู้ครองนครเดิม
  
  

🔹 3. การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน

• สร้าง ทางรถไฟสายแรก จากกรุงเทพฯ ไปอยุธยา (พ.ศ. 2433) และขยายเครือข่ายทั่วประเทศ

• สร้าง ถนนหนทาง คลอง สะพาน โทรเลข ไปรษณีย์ และไฟฟ้า

• จัดตั้ง โรงพยาบาลศิริราช โรงพยาบาลแห่งแรกของไทย
  
  

🔹 4. การปฏิรูปการศึกษา

• จัดตั้ง โรงเรียนหลวง และ วางรากฐานการศึกษาสมัยใหม่ เช่น โรงเรียนสวนกุหลาบ โรงเรียนราชวิทยาลัย

• ส่งนักเรียนไทยไป ศึกษาต่อในต่างประเทศ เพื่อกลับมาพัฒนาชาติ
  
  

🔹 5. การรักษาเอกราชของชาติ

• ทรง ใช้การทูตอย่างชาญฉลาด เจรจาต่อรองกับอังกฤษและฝรั่งเศสไม่ให้ไทยตกเป็นอาณานิคม

• แม้ต้องเสียพื้นที่บางส่วน (เช่น ลาว เขมรบางส่วน) แต่สามารถรักษา “สยาม” ให้คงความเป็นเอกราชไว้ได้
  
  

🔹 6. การเสด็จประพาสยุโรป

• เสด็จประพาสยุโรป 2 ครั้ง เพื่อ แสดงไมตรีจิตและสร้างสัมพันธไมตรีกับชาติมหาอำนาจ

• นำแนวคิดการพัฒนาแบบตะวันตกมาประยุกต์ใช้กับประเทศไทย

– พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาวชิราวุธฯ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว

– Phrabat Somdet Phra Paramenthra Maha Vajiravudh Phra Mongkut Klao Chao Yu Hua (Rama VI)

– ราชินี : สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระบรมราชินี – Somdet Phra Nangchao Indrasakdi Sachi Phra Boromarajini

พระนามเต็มของ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6) คือ:

"สมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า"

หรือหากกล่าวอย่างเต็มยศในเชิงพิธีการ:

"พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว"

พระราชกรณียกิจที่สำคัญของ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6) ซึ่งครองราชย์ระหว่าง พ.ศ. 2453–2468 มีหลากหลายด้าน ครอบคลุมทั้งการเมือง การศึกษา วัฒนธรรม และความมั่นคงของชาติ โดยสามารถสรุปได้ดังนี้:

🏛️ 1. ด้านการเมืองและการบริหาร

• ตั้งคณะเสือป่า (พ.ศ. 2454): เพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งของประชาชนในการป้องกันประเทศ และส่งเสริมความรักชาติ

• ตั้งกองลูกเสือไทย (พ.ศ. 2454): ส่งเสริมระเบียบวินัย ความเสียสละ และความรักชาติในเยาวชน

• เปลี่ยนชื่อประเทศจาก "สยาม" เป็น "ไทย" (ใช้ในทางวรรณกรรมก่อน และมีอิทธิพลจนกลายเป็นทางการในสมัยรัชกาลที่ 8)

• จัดระเบียบการปกครองราชการ: แยกอำนาจตุลาการออกจากฝ่ายบริหาร และวางระบบราชการสมัยใหม่
  
  

📚 2. ด้านการศึกษาและวัฒนธรรม

• ก่อตั้งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (พ.ศ. 2459): มหาวิทยาลัยแห่งแรกของไทย

• ส่งเสริมวรรณคดีไทยและตะวันตก: ทรงพระราชนิพนธ์บทละครและวรรณกรรมจำนวนมาก เช่น มัทนะพาธา, พระร่วง, เวนิสวาณิช

• ก่อตั้ง "ดุสิตธานี" เมืองจำลองประชาธิปไตย: เพื่อทดลองและปลูกฝังแนวคิดประชาธิปไตยในหมู่ข้าราชบริพาร
  
  

⚔️ 3. ด้านการทหารและความมั่นคง

• ประกาศสงครามเข้าร่วมกับฝ่ายสัมพันธมิตรในสงครามโลกครั้งที่ 1 (พ.ศ. 2460): ส่งผลให้สยามเป็นหนึ่งในผู้ชนะสงคราม ได้รับเกียรติในเวทีโลก

• จัดการฝึกและปรับปรุงกองทัพ: พัฒนาโรงเรียนนายร้อย และกองทัพให้มีความทันสมัยมากขึ้น
  
  

🌍 4. ด้านระหว่างประเทศ

• ยกเลิกสนธิสัญญาที่ไม่เป็นธรรมกับชาติตะวันตก: เช่น การยกเลิกสิทธิสภาพนอกอาณาเขตของชาวต่างชาติ

• ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ: โดยส่งทูตไปต่างประเทศ และรับราชทูตชาติตะวันตก
  
  

💰 5. ด้านเศรษฐกิจ

• ก่อตั้งธนาคารชาติสยาม (พ.ศ. 2460): เพื่อรองรับระบบการเงินการคลังของประเทศ

• ส่งเสริมกิจการอุตสาหกรรมและการค้าสมัยใหม่

– พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปกฯ พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว

– Phrabat Somdet Phra Paraminthra Maha Prajadhipok Phra Pok Klao Chao Yu Hua (Rama VII)

– ราชินี : สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี บรมราชินี (Somdet Phra Nangchao Rambai Barni Phra Boromarajini) 

พระนามเต็มของ รัชกาลที่ 7 (พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว) คือ:

"พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว"

พระองค์เป็นพระมหากษัตริย์พระองค์สุดท้ายในระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ และเป็นกษัตริย์พระองค์แรกภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พุทธศักราช 2475 ที่ประเทศไทยเริ่มเข้าสู่ระบอบประชาธิปไตย.

พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 7) ทรงครองราชย์ระหว่าง พ.ศ. 2468–2477 ซึ่งเป็นช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อของประวัติศาสตร์ไทย ทั้งในด้านการเมือง การปกครอง และสังคม พระราชกรณียกิจที่สำคัญของพระองค์สามารถสรุปได้ดังนี้:

🏛️ 1. การเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475

• แม้จะมิได้ทรงริเริ่มเอง แต่พระองค์มีบทบาทสำคัญในการเปลี่ยนแปลงการปกครองจาก ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ สู่ ระบอบประชาธิปไตย อันมีรัฐธรรมนูญเป็นกฎหมายสูงสุด

• ทรงมีพระราชดำริว่า “ข้าพเจ้าขอสละอำนาจโดยสิ้นเชิง” แสดงถึงพระราชวินิจฉัยอย่างสงบและเห็นแก่ประโยชน์ของประเทศชาติ
  
  

📜 2. การพระราชทานรัฐธรรมนูญฉบับแรก (10 ธันวาคม 2475)

• ทรงร่วมมือกับคณะราษฎรในการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับถาวร

• เป็นจุดเริ่มต้นของระบอบประชาธิปไตยในประเทศไทย
  
  

🏫 3. การพัฒนาด้านการศึกษาและสาธารณูปโภค

• จัดตั้ง โรงเรียนฝึกหัดครูประถม และพัฒนาโรงเรียนในภูมิภาค

• ส่งเสริมการศึกษาแบบตะวันตกและการศึกษาวิชาชีพ

• สนับสนุนการสร้างถนน และ การไฟฟ้าในต่างจังหวัด
  
  

🎭 4. การส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม

• ทรงสนับสนุนการแสดงละคร ดนตรี และภาพยนตร์ โดยเฉพาะ ภาพยนตร์เสียงในฟิล์ม

• โปรดให้จัดแสดง มหรสพสมโภช ในโอกาสสำคัญ เช่น พระราชพิธีบรมราชาภิเษก
  
  

⚖️ 5. การปฏิรูปการคลังและระบบภาษี

• ทรงมีพระราชดำริให้ลดการใช้จ่ายของรัฐ ลดภาษีในบางประเภท เพื่อบรรเทาความเดือดร้อนของประชาชนในภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ (The Great Depression)

• เริ่มมีการใช้ งบประมาณแบบสมดุล
  
  

🇹🇭 6. พระราชดำริเกี่ยวกับประชาธิปไตย

• ทรงพระราชนิพนธ์บทความ เช่น

  • “สมุดปกเหลือง” ที่แสดงทัศนะเกี่ยวกับประชาธิปไตยไทย

  • และเสนอแนวทางพัฒนาการเมืองให้มั่นคง
    
    

👑 7. การสละราชสมบัติ (พ.ศ. 2477)

• ทรงสละราชสมบัติอย่างสง่างาม โดยให้เหตุผลว่า ไม่สามารถทรงงานร่วมกับรัฐบาลในระบบใหม่ได้

• เป็นพระมหากษัตริย์พระองค์เดียวของไทยที่ สละราชสมบัติอย่างเป็นทางการ

– พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดลฯ

– Phrabat Somdet Phra Paramenthra Maha Ananda Mahidol (Rama VIII) 

พระนามเต็มของ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร คือ:

"พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร"

พระองค์เป็นพระมหากษัตริย์ลำดับที่ 8 แห่งราชวงศ์จักรี ทรงครองราชย์ระหว่าง พ.ศ. 2477–2489 และเป็นพระเชษฐาของรัชกาลที่ 9 (ในหลวงรัชกาลที่ 9 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช)

พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร (รัชกาลที่ 8) ทรงครองราชย์ระหว่าง พ.ศ. 2477–2489 แม้จะครองราชย์ในช่วงเวลาสั้นและยังทรงพระเยาว์ อีกทั้งใช้เวลาส่วนใหญ่ศึกษาอยู่ต่างประเทศ แต่ก็ทรงมีพระราชกรณียกิจที่สำคัญหลายประการ ดังนี้:

พระราชกรณียกิจที่สำคัญของรัชกาลที่ 8

การศึกษาของพระองค์

ทรงศึกษาที่ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ และเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์แรกในราชวงศ์จักรีที่ประสูติและเติบโตในต่างประเทศ

เสด็จนิวัติประเทศไทย

พ.ศ. 2481 เสด็จกลับมาเยือนประเทศไทยเป็นครั้งแรกหลังขึ้นครองราชย์ และได้รับการต้อนรับอย่างอบอุ่นจากประชาชน

เสด็จฯ เยือนต่างประเทศ

ระหว่างที่ยังทรงศึกษาอยู่ ได้เสด็จฯ เยือนประเทศต่าง ๆ เช่น ฝรั่งเศส สวิตเซอร์แลนด์ และอังกฤษ ซึ่งช่วยส่งเสริมพระบารมีในระดับนานาชาติ

เสริมสร้างความสัมพันธ์กับประชาชน

ในช่วง พ.ศ. 2488–2489 เสด็จนิวัติประเทศไทย ทรงออกเยี่ยมประชาชนในหลายพื้นที่ เช่น พระนคร นครปฐม พระราชทานพระบรมราโชวาทแก่เยาวชนและประชาชน

การส่งเสริมรัฐธรรมนูญ

แม้จะยังทรงพระเยาว์ แต่ทรงอยู่ภายใต้การปกครองในระบอบประชาธิปไตยตามรัฐธรรมนูญ และเป็นสัญลักษณ์ของสถาบันพระมหากษัตริย์ในระบอบประชาธิปไตย

พระบรมราโชวาทและคุณธรรม

ทรงมีพระราชหัตถเลขาและพระราชดำรัสที่แสดงถึงความตั้งพระทัยจะทรงงานเพื่อประโยชน์สุขของประชาชน

การสิ้นพระชนม์

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 8 สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 9 มิถุนายน พ.ศ. 2489 ที่พระที่นั่งบรมพิมาน พระบรมมหาราชวัง ซึ่งยังคงเป็นปริศนาและมีการสืบสวนในเวลาต่อมา

– พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชฯ บรมนาถบพิตร

– Phrabat Somdet Phra Paraminthra Maha Bhumibol Adulyadej (Rama IX)

– ราชินี : สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติติ์พระบรมราชินีนาถ – Somdet Phra Nangchao Sirikit Phra Boromarajininat 

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (รัชกาลที่ 9) ทรงมีพระราชกรณียกิจที่สำคัญและหลากหลาย ครอบคลุมทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม การพัฒนา การศึกษา และศิลปวัฒนธรรม โดยสรุปพระราชกรณียกิจที่สำคัญของพระองค์มีดังนี้:

📌 พระราชกรณียกิจที่สำคัญของรัชกาลที่ 9

1. การพัฒนาและเศรษฐกิจพอเพียง

- ทรงริเริ่ม ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อเป็นแนวทางในการดำรงชีวิตและพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืน

- ทรงส่งเสริมเกษตรทฤษฎีใหม่ แก้ปัญหาความยากจนและความแห้งแล้งในชนบท

2. โครงการในพระราชดำริ

- มีโครงการในพระราชดำริกว่า 4,000 โครงการ เช่น ฝนหลวง, แก้มลิง, แหล่งน้ำชุมชน, เขื่อนและฝาย, พัฒนาป่าเสื่อมโทรม

- มุ่งแก้ไขปัญหาพื้นฐานของประชาชน ทั้งน้ำ การเกษตร สิ่งแวดล้อม

3. การแพทย์และสาธารณสุข

- ส่งเสริมการสร้างโรงพยาบาล, หน่วยแพทย์พระราชทาน, และโครงการแพทย์อาสา

- ทรงส่งเสริมการใช้สมุนไพรไทยควบคู่กับแพทย์แผนปัจจุบัน

4. การศึกษา

- ส่งเสริมการเรียนรู้แบบบูรณาการ และการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม

- พระราชทานทุนการศึกษาและจัดตั้งมูลนิธิเพื่อการศึกษาหลายแห่ง

5. วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

- ทรงศึกษาค้นคว้าและประดิษฐ์ เช่น อุปกรณ์กรองน้ำแบบพกพา, กังหันน้ำชัยพัฒนา

- สนับสนุนการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีที่เหมาะสมกับชุมชน

6. ด้านศิลปวัฒนธรรม

- ทรงเป็นนักดนตรีและนักประพันธ์เพลงที่มีชื่อเสียง โดยทรงแต่งเพลงกว่า 40 บท

- ทรงอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมไทย เช่น การช่างฝีมือ พระราชพิธีโบราณ

7. ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ

- ทรงเสด็จเยือนประเทศต่าง ๆ ก่อให้เกิดมิตรภาพระหว่างประเทศ

- ทรงเป็นที่เคารพรักของประชาชนทั้งในและต่างประเทศ

รัชกาลที่ 9 แห่งราชวงศ์จักรี ทรงครองราชย์ยาวนานที่สุดในประวัติศาสตร์ไทย และเป็นที่เคารพรักของพสกนิกรทั่วประเทศ 

– พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณฯ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว

– Phrabat Somdet Phra Paramenthra Ramathibodhi Srisindra Maha Vajiralongkorn Phra Vajira Klao Chao Yu Hua (Rama X)

– หรือ “His Majesty King Maha Vajiralongkorn Bodindradebayavarangkun”

– ราชินี : สมเด็จพระนางเจ้าสุทิดาพระบรมราชินี – Somdet Phra Nangchao Suthida Phra Boromarajini

– หรือ “Her Majesty Queen Suthida Bajarasudha Bimollaksana” 

พระนามเต็มของ พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 10) คือ:

"สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร"

พระนามเต็มในภาษาบาลี-สันสกฤต คือ

"วชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร"
แปลความหมายโดยรวมว่า

“ผู้ประดับด้วยเพชรอันเป็นมหาอำนาจ เป็นใหญ่ด้วยคุณธรรม ประเสริฐดุจเทพเจ้าแห่งราชวงศ์”

พระราชกรณียกิจที่สำคัญของ พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 10) แห่งราชวงศ์จักรี มีหลากหลายด้าน ครอบคลุมทั้งงานด้านศาสนา สังคม การศึกษา การแพทย์ และการพัฒนาประเทศ โดยสืบสาน รักษา และต่อยอดพระราชปณิธานของรัชกาลก่อน ๆ โดยสามารถสรุปพระราชกรณียกิจที่สำคัญได้ดังนี้:

🔶 1. ด้านการสืบสานพระราชปณิธานของรัชกาลที่ 9

• โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ: ทรงสืบสานและต่อยอดโครงการต่าง ๆ ของในหลวงรัชกาลที่ 9 เช่น โครงการเกษตรทฤษฎีใหม่ เศรษฐกิจพอเพียง การบริหารจัดการน้ำ ฯลฯ

• มูลนิธิราชประชานุเคราะห์ / มูลนิธิในพระบรมราชูปถัมภ์: สนับสนุนการศึกษา การช่วยเหลือผู้ประสบภัย และผู้ยากไร้ทั่วประเทศ
  
  

🔶 2. ด้านสังคมและการบรรเทาทุกข์

• พระราชทานความช่วยเหลือประชาชนที่ประสบภัยพิบัติ: เช่น น้ำท่วม แผ่นดินไหว และโควิด-19 โดยพระราชทานสิ่งของ อุปกรณ์แพทย์ และทรัพยากรต่าง ๆ

• โครงการ “จิตอาสาพระราชทาน”: ส่งเสริมให้ประชาชนมีจิตสำนึกในการทำความดีเพื่อส่วนรวม ภายใต้คำขวัญ “เราทำความดีด้วยหัวใจ”
  
  

🔶 3. ด้านศาสนาและวัฒนธรรม

• ทรงอุปถัมภ์พระพุทธศาสนา: ทั้งในด้านการบูรณปฏิสังขรณ์วัดสำคัญ การพระราชทานสมณศักดิ์ และการส่งเสริมกิจกรรมทางศาสนา

• ส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมไทย: ทรงอนุรักษ์ขนบธรรมเนียมประเพณี และสนับสนุนงานพระราชพิธีสำคัญ
  
  

🔶 4. ด้านการแพทย์และสาธารณสุข

• สนับสนุนโรงพยาบาลในพระบรมราชูปถัมภ์: เช่น โรงพยาบาลจุฬาภรณ์ โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า

• พระราชทานเวชภัณฑ์และเครื่องมือแพทย์: โดยเฉพาะในช่วงวิกฤตโควิด-19
  
  

🔶 5. ด้านการศึกษาและเยาวชน

• พระราชทานทุนการศึกษา: แก่เยาวชนที่เรียนดีแต่ขาดแคลนทุนทรัพย์

• ส่งเสริมการศึกษาทางไกล: และเทคโนโลยีการศึกษา รวมถึงโรงเรียนจิตรลดาที่ทรงมีบทบาทแต่เยาว์วัย
  
  

🔶 6. ด้านพระราชพิธีและการทูต

• พระราชพิธีบรมราชาภิเษก (พ.ศ. 2562): เป็นพิธีสำคัญที่สะท้อนถึงพระราชอำนาจและบทบาทในฐานะประมุขของรัฐ

• ทรงต้อนรับและเสด็จเยือนราชอาณาจักรต่าง ๆ: เพื่อกระชับความสัมพันธ์ทางการทูต

แผนผังการสืบสันตติวงศ์ของราชวงศ์ไทย ตั้งแต่สมัยกรุงรัตนโกสินทร์ (ราชวงศ์จักรี) โดยเริ่มจากรัชกาลที่ 1 ถึงรัชกาลที่ 10:

👑 ราชวงศ์จักรี — การสืบสันตติวงศ์

1. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช (รัชกาลที่ 1)

   └── รัชกาลที่ 2: พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (พระราชโอรส)

       └── รัชกาลที่ 3: พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (พระราชโอรส แต่ไม่ใช่ราชินี)

       └── รัชกาลที่ 4: พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (พระโอรสของรัชกาลที่ 2)

           └── รัชกาลที่ 5: พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (พระราชโอรส)

               ├── รัชกาลที่ 6: พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (พระราชโอรส)

               └── รัชกาลที่ 7: พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (พระอนุชา)

(เปลี่ยนสายราชวงศ์ไปยังราชโอรสของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงเทววงศ์วโรปการ - พระราชโอรสในรัชกาลที่ 4)

           └── สมเด็จฯ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร

               └── พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชายมหิดลอดุลเดช

                   └── รัชกาลที่ 8: พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล (พระราชโอรส)

                   └── รัชกาลที่ 9: พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช

                       └── รัชกาลที่ 10: พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว (พระราชโอรส)

ชื่อเต็มของกรุงเทพมหานคร (ชื่อทางการในภาษาไทย) คือ:

กรุงเทพมหานคร อมรรัตนโกสินทร์ มหินทรายุธยา มหาดิลกภพ นพรัตนราชธานีบุรีรมย์
อุดมราชนิเวศมหาสถาน อมรพิมานอวตารสถิต
สักกะทัตติยะวิษณุกรรมประสิทธิ์

ซึ่งมีความหมายโดยสรุปว่า:

"เมืองของเทพผู้ยิ่งใหญ่ (กรุงเทพมหานคร) เป็นเมืองอมร (อมรรัตนโกสินทร์) อันเป็นที่ประดิษฐานของเทพยดา, เป็นนครอันมั่นคงดุจเมืองพระอินทร์, เป็นเมืองที่พระมหากษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่ครอบครอง, เป็นมหานครที่รุ่งเรืองดุจนพรัตน์..."
(และยังกล่าวถึงการเป็นพระนครที่พระอินทร์สร้างขึ้นโดยอำนาจแห่งพระวิษณุกรรม)

ชื่อนี้ถูกบันทึกใน กินเนสส์เวิลด์เรคคอร์ด ว่าเป็น ชื่อเมืองที่ยาวที่สุดในโลก อีกด้วย