15 พฤษภาคม 2568
30 กลยุทธ์เศรษฐกิจการเมืองระหว่างประเทศ (International Political Economy Strategies) ซึ่งใช้โดยรัฐ องค์กรระหว่างประเทศ หรือกลุ่มผลประโยชน์ เพื่อสร้างอำนาจ บรรลุผลประโยชน์ และเสริมสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจและการเมือง:
Geoeconomic Strategy – ใช้พลังเศรษฐกิจ เช่น การลงทุนหรือการค้า เป็นเครื่องมือทางการทูต
Economic Statecraft – ใช้เศรษฐกิจเป็นกลไกควบคุม พันธมิตร หรือกดดันศัตรู
Sanctions and Embargoes – คว่ำบาตรทางเศรษฐกิจเพื่อลงโทษหรือเปลี่ยนพฤติกรรมรัฐอื่น
Strategic Trade Policy – สนับสนุนอุตสาหกรรมในประเทศเพื่อแข่งขันในตลาดโลก
Supply Chain Resilience – กระจายห่วงโซ่อุปทานเพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงจากรัฐศัตรู
Free Trade Agreements (FTA) – สร้างพันธมิตรการค้าเสรี
Tariff and Non-Tariff Barriers – ใช้ภาษีศุลกากรและกฎระเบียบจำกัดสินค้านำเข้า
Currency Manipulation – ควบคุมค่าเงินเพื่อส่งเสริมการส่งออก
Export Promotion Policies – สร้างแรงจูงใจให้ธุรกิจเน้นการส่งออก
Import Substitution Industrialization (ISI) – สร้างอุตสาหกรรมในประเทศแทนสินค้านำเข้า
Monetary Sovereignty – รักษาอำนาจการควบคุมนโยบายการเงินภายในประเทศ
Sovereign Wealth Funds (SWFs) – ใช้กองทุนของรัฐลงทุนในต่างประเทศเพื่อผลประโยชน์ทางยุทธศาสตร์
Debt Diplomacy – ใช้หนี้สินเป็นเครื่องมือเจรจาทางอำนาจ
Global Institutional Leverage – ใช้อิทธิพลใน IMF, WTO, World Bank เพื่อกำหนดเงื่อนไข
Tax Haven Strategies – ใช้ภาษีต่ำดึงดูดการลงทุนข้ามชาติ
Belt and Road Initiative (BRI) – ใช้โครงสร้างพื้นฐานเชื่อมโยงอำนาจทางภูมิรัฐศาสตร์
Indo-Pacific Strategy – ถ่วงดุลอิทธิพลของจีนในภูมิภาคเอเชีย
Economic Corridors – สร้างเส้นทางโลจิสติกส์และการพัฒนาเศรษฐกิจข้ามพรมแดน
Regional Integration – เช่น EU, ASEAN, MERCOSUR เพื่อเพิ่มอำนาจต่อรอง
Strategic Resource Control – ควบคุมทรัพยากรที่มีความสำคัญระดับโลก เช่น น้ำมัน, Rare Earth
Multilateral Negotiation – เจรจาผ่านกลุ่มหรือองค์กรพหุภาคี
Bilateralism vs. Multilateralism – เลือกแนวทางเจรจาตามผลประโยชน์เฉพาะ
Soft Power Diplomacy – ใช้วัฒนธรรมและแนวคิดเป็นเครื่องมือทางเศรษฐกิจการเมือง
Technological Hegemony – ครองความได้เปรียบด้านเทคโนโลยี เช่น AI, 5G, Space Economy
Public-Private International Partnerships (PPIPs) – ความร่วมมือข้ามชาติระหว่างภาครัฐและเอกชน
Green Economy Strategy – ใช้การพัฒนาอย่างยั่งยืนสร้างความร่วมมือและตลาดใหม่
Digital Economy Leadership – สร้างอำนาจผ่านการครองเทคโนโลยีดิจิทัล
Cyber-Economic Defense – ปกป้องระบบเศรษฐกิจจากภัยไซเบอร์
Blockchain and Decentralized Finance (DeFi) – สร้างระบบการเงินข้ามชาติที่ไม่พึ่งรัฐ
Global Talent Attraction Strategy – ดึงดูดทรัพยากรมนุษย์ระดับโลกเพื่อเพิ่มศักยภาพแข่งขัน
กรณี: สหรัฐอเมริกากับจีน – สงครามการค้า (Trade War)
สหรัฐขึ้นภาษีนำเข้าสินค้าจากจีนเพื่อลดการพึ่งพาสินค้าจีนและกดดันให้จีนเปิดตลาดภายใน
จีนตอบโต้ด้วยการขึ้นภาษีสินค้าสหรัฐและส่งเสริมอุตสาหกรรมภายในประเทศ
✅ สะท้อนการใช้เศรษฐกิจเป็นเครื่องมือกดดันเชิงยุทธศาสตร์
กรณี: จีนลงทุนในโครงการรถไฟความเร็วสูงลาว-จีน และท่าเรือศรีลังกา
จีนให้เงินกู้และลงทุนโครงสร้างพื้นฐานในเอเชียและแอฟริกา
ส่งเสริมการเชื่อมโยงภูมิภาคกับจีน พร้อมเสี่ยงต่อ "กับดักหนี้"
✅ เป็นตัวอย่างของการใช้เศรษฐกิจซื้ออิทธิพลในภูมิภาค
กรณี: นอร์เวย์และกองทุน Government Pension Fund Global
ลงทุนในหุ้นและพันธบัตรทั่วโลกด้วยรายได้จากน้ำมัน
สร้างผลตอบแทนและอำนาจทางเศรษฐกิจระยะยาว
✅ เป็นแบบอย่างของการใช้ความมั่งคั่งของรัฐเพื่อการลงทุนข้ามชาติ
กรณี: เกาหลีใต้ยุค 1980s-1990s
รัฐส่งเสริม Chaebols (กลุ่มทุนใหญ่) เช่น Samsung, Hyundai ให้ออกสู่ตลาดโลก
สนับสนุน R&D, ภาษี และข้อตกลงการค้าเสรี
✅ ช่วยเปลี่ยนประเทศจากเกษตรกรรมเป็นอุตสาหกรรมส่งออกชั้นนำ
กรณี: จีนควบคุม Rare Earth Elements
จีนผลิต Rare Earth กว่า 80% ของโลก ซึ่งสำคัญต่อเทคโนโลยี เช่น มือถือ, รถ EV
เคยจำกัดการส่งออกไปญี่ปุ่นเพื่อกดดันทางการเมือง
✅ แสดงการควบคุมทรัพยากรเป็นเครื่องมือเจรจาทางอำนาจ
กรณี: สหภาพยุโรป – European Green Deal
ใช้เป้าหมาย Net Zero เป็นกลยุทธ์เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันและอิทธิพล
ตั้งกลไก CBAM (ภาษีคาร์บอนนำเข้า) บังคับให้ประเทศคู่ค้าต้องลดคาร์บอน
✅ ใช้สิ่งแวดล้อมเป็นเครื่องมือกำหนดมาตรฐานโลก
กรณี: การรวมกลุ่ม EU และการใช้เงินสกุลเดียว (Euro)
เพิ่มอำนาจต่อรองทางการค้า-การเงิน
สร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจและการเมืองระหว่างประเทศสมาชิก
✅ เป็นรูปแบบความร่วมมือที่ทรงพลังที่สุดในโลก
กรณี: สหรัฐอเมริกาแบน Huawei
จำกัดการเข้าถึงเทคโนโลยี 5G และชิปเซ็ตขั้นสูง
อ้างภัยความมั่นคง แต่จริงๆ คือถ่วงดุลอิทธิพลเทคโนโลยีของจีน
✅ ตัวอย่างของการแข่งขันเพื่อครองความเป็นผู้นำด้านเทคโนโลยี