แนวทางการแก้ไขและพัฒนาการปฏิบัติงานภาครัฐให้มีประสิทธิภาพและยั่งยืน

24 เมษายน 2567

1. บทนำ

องค์กรภาครัฐมีบทบาทสำคัญในการให้บริการสาธารณะและขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะ แต่ยังพบข้อจำกัดหลายประการที่กระทบประสิทธิภาพการทำงานและความยั่งยืนของระบบราชการ จึงจำเป็นต้องกำหนดแนวทางพัฒนาที่รอบด้าน ทั้งด้านโครงสร้าง กลไก กระบวนการ ทรัพยากร และวัฒนธรรมองค์กร

2. สภาพปัญหาและแนวทางแก้ไข (สรุปภาพรวม)

ปัญหา/อุปสรรคหลัก สาเหตุหรือรายละเอียด แนวทางแก้ไขและพัฒนา

1. กระบวนงานซับซ้อน (Bureaucracy) – เอกสารและขั้นตอนตีกรอบมาก • ปรับปรุงมาตรฐานกระบวนงานโดยใช้ Lean Government

 – การอนุมัติล่าช้า       • ลดขั้นตอนที่ไม่จำเป็นและนำระบบ e-Approval มาใช้

• กำหนดตัวชี้วัดระยะเวลาการดำเนินงาน (TAT)

2. ขาดนวัตกรรมและการปรับตัว – วัฒนธรรม “ไม่เสี่ยง” • จัดตั้งหน่วยงาน Innovation Lab

 – ไม่มีช่องทางทดลองนโยบายใหม่       • ใช้ Agile Governance ทดลองโครงการขนาดเล็กก่อนขยายผล

• สร้างโครงการ Hackathon ราชการเพื่อระดมไอเดีย

3. ระบบกำกับติดตามผลไม่รัดกุม – ข้อมูลไม่ครบถ้วน • ใช้ระบบ Business Intelligence Dashboards ติดตามผลเรียลไทม์

 – ไม่มีการประเมินผลเชิงลึก       • จัดทำ KPI และ OKR เชื่อมโยงกับรางวัล/บทลงโทษ

 • ประเมินผลโครงการโดยภายนอกเป็นระยะ

4. ขาดความร่วมมือข้ามหน่วยงาน (Silo) – ข้อมูลแบ่งแยก         • จัดตั้งคณะกรรมการบูรณาการข้อมูลระหว่างหน่วยงาน

 – ไม่มีกลไกประสานงานข้ามกระทรวง • ใช้แพลตฟอร์มกลาง (Data Exchange Platform)

                                                                           • ทำ workshop ประจำไตรมาสเพื่อเชื่อมสัมพันธ์และแชร์ความรู้

5. บุคลากรขาดทักษะและแรงจูงใจ – โอกาสฝึกอบรมไม่สม่ำเสมอ   • จัดทำแผนพัฒนาทักษะ (Training Roadmap) และ e-Learning

 – ระบบผลตอบแทนไม่เชื่อมโยงผลงาน         • ปรับระบบค่าตอบแทน/เลื่อนระดับเชื่อมโยงผลประเมิน

 • มี Career Path ชัดเจนและโปรแกรม Mentorship

6. ทรัพยากรบุคคล–งบประมาณจำกัด – งบประมาณผูกพันล่วงหน้า • ใช้การจัดสรรงบแบบ Performance-Based Budgeting

 – ขาดความยืดหยุ่นในการจัดสรร • เปิดโอกาสร่วมทุน (PPP) ในโครงการใหญ่

 • ใช้เทคโนโลยี Cloud และ Open-Source ลดต้นทุนสิ่งอุปกรณ์ไอที

7. ขาดความโปร่งใสและมีทุจริตบางส่วน – กลไกตรวจสอบภายในไม่รัดกุม         • ขยายบทบาทหน่วยงานตรวจสอบภายนอกและ Whistleblower Hotline

 – วัฒนธรรม “สายสัมพันธ์” กดดันกัน       • นำเทคโนโลยี Blockchain มาใช้ในกระบวนการจัดซื้อจัดจ้าง

• เปิดเผยข้อมูลภาครัฐแบบ Open Data

3. กรอบการพัฒนาอย่างยั่งยืน

1. ปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง (PDCA)
   – Plan: วิเคราะห์ปัญหาเชิงลึก
   – Do: ทดลองแก้ไขในวงเล็ก
   – Check: ประเมินผลด้วยดัชนีชี้วัดที่ชัดเจน
   – Act: ขยายผลและทบทวนปรับปรุง
   
   

2. Lean & Agile Governance
   – ลดความสูญเปล่า (Waste) ในกระบวนงาน
   – ปรับตัวเร็วต่อสภาพแวดล้อมและความต้องการประชาชน
   
   

3. e-Government & Digital Transformation
   – พัฒนาระบบบริการออนไลน์ (One-Stop Service)
   – ใช้ Data Analytics ช่วยตัดสินใจเชิงนโยบาย
   
   

4. การมีส่วนร่วมของภาคประชาชน
   – ตั้งกลไกรับฟังความคิดเห็น (e-Participation)
   – จัดให้มีเวทีสาธารณะและรับข้อเสนอแนะ
   
   

4. สรุป

การยกระดับประสิทธิภาพและความยั่งยืนขององค์กรภาครัฐ จำเป็นต้องแก้ไขปัญหาเชิงโครงสร้างและกระบวนการควบคู่กับการพัฒนาทรัพยากรบุคคล ส่งเสริมวัฒนธรรมองค์กรที่เน้นนวัตกรรม เปิดกว้างต่อการเปลี่ยนแปลง และใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเป็นเครื่องมือสำคัญ สนับสนุนด้วยกรอบ PDCA และ Lean-Agile ซึ่งจะช่วยให้การจัดการราชการมีความคล่องตัว โปร่งใส และสร้างคุณค่าต่อประชาชนในระยะยาว